Co potrzebujesz żeby zacząć
Ten artykuł jest przeznaczony dla osób, którym elektronika jest kompletnie obca. Na ten moment nie musisz nic umieć żeby zacząć. Do wykonania ćwiczeń przydadzą się:
- 2 baterie 1,5V AA – typowe „paluszki”
- 1 koszyk na 2 baterie AA
- 1 dioda LED o dowolnym kolorze
- 1 rezystor 120 Om (lub zbliżony)
- 1 uniwersalna płytka połączeniowa
Nie przejmuj się jeżeli jeszcze nie wiesz co to wszystko znaczy. Możesz wziąć tą listę do lokalnego sklepu elektronicznego i sprzedawca na pewno da Ci to co trzeba.
Czego się nauczysz
Dowiesz się
- Jak zbudować najprostszy obwód elektryczny
- 3 metody połączeń
- Jak zdiagnozować układ kiedy coś nie działa
Obwód elektryczny – kompletowanie elementów
Od czego by tu zacząć? Jest kilka zasad podstawowych, ale nie zaczniemy rozumieć elektroniki jeżeli nie zbudujemy swojego pierwszego obwodu. Potrzebne elementy możesz zakupić w lokalnym sklepie elektronicznym lub sklepie internetowym. Możesz poprosić o pomoc kogoś bardziej doświadczonego.
Prąd nie bierze się z niczego więc będziesz potrzebować źródło prądu. Wykorzystamy dwie baterie 1,5V czyli tak zwane „paluszki”. Znajdziesz je w zabawkach lub pilocie do telewizora. Jestem pewien, że każdy ma takie baterie w domu. Żeby je razem połączyć to przyda się „koszyk na 2 baterie AA”.
Drugą rzeczą jaką potrzebujesz to odbiornik, który wykorzysta prąd i zrobi z nim coś pożytecznego dla nas. Najprostszym odbiornikiem jest dioda LED, która da nam nieco światła. Znajdziesz ją w nowszych latarkach, zabawkach i wielu gadżetach.
Trzeci element jaki potrzebujesz to rezystor. Na razie nie ma znaczenia co to jest i do czego służy. Możesz go dostać od znajomego elektronika czy majsterkowicza. Można go kupić w lokalnym sklepie elektronicznym. Jedyne co musisz teraz wiedzieć to jak to coś nazwać, żeby udało się to kupić. Zapisz sobie: „Rezystor 120R 1/4W”. A nawet skopiuj to i wklej do wyszukiwarki Google. Od razu zobaczysz jak to wygląda i zobaczysz wiele sklepów sprzedających części elektroniczne.
Połączenie obwodu elektrycznego
Na załączonym filmiku pokazuję 3 metody połączeń. Pierwsza to „na skrętkę”. Nóżki każdego elementu, który chcemy połączyć skręcamy ze sobą. Baterie nie mają nóżek więc potrzebny jest koszyk. Płytka połączeniowa nie jest potrzebna. Możesz skorzystać z tej metody jeżeli nie masz na razie dostępu do tej płytki. Jednak na dłuższą metę nie jest to ani wygodne, ani dokładne.
Najlepszym sposobem na zmontowanie tego układu jest wykorzystanie uniwersalnej płytki połączeniowej. Montaż jest bardzo łatwy i nie niszczymy nóżek elementów. Użyte części są też ładnie poukładane, a nie wiszą w powietrzu jedna na drugiej.
Trzecia metoda jest dla bardzo wytrwałych. Nie mając koszyka na baterie, ani płytki połączeniowej da się ten układ połączyć. Używając swoich rąk też możesz to połączyć, ale pokazuję tą metodę jako niewłaściwą. Dobrze jest spróbować chociaż raz, żeby się przekonać jak to wygląda. Potem jednak należy unikać takich metod. Niestabilny układ w naszych rękach aż prosi się o zwarcie i uszkodzenie elementów. Potraktuj tą metodę jako ciekawostkę.
Składamy swój pierwszy obwód elektryczny
Teraz musisz połączyć to wszystko w całość. Przyjrzyj się dokładnie zebranym elementom. Na baterii na jednym końcu jest narysowany plus, a na drugim nie zawsze jest narysowany minus. Trzeba po prostu pamiętać, że bieguny są zawsze dwa: dodatni i ujemny. Wystarczy, że jeden jest zaznaczony i to wystarczy, żeby się domyśleć jaki jest drugi.
Koszyk ma blaszki i sprężynki. Prawidłowa pozycja to połączenie plusa baterii z blaszką, a minusa ze sprężynką. Wkładamy pierwszą baterię, a następna będzie umieszczona odwrotnie do pierwszej. Powoduje to połączenie plusa jednej baterii z minusem drugiej baterii.
Do czerwonego (dodatniego) przewodu koszyka dołącz jedną końcówkę rezystora. Nie ma to znaczenia którą. Przyglądnij się teraz diodzie LED. W środku przejrzystej obudowy zobaczysz dwie blaszki. Obie są połączone z nóżkami, które wychodzą na zewnątrz. Nóżkę, która łączy się z krótszą blaszką, połącz z rezystorem. Drugą nóżkę połącz z czarnym (ujemnym) przewodem koszyka baterii.
I tym sposobem na własnej skórze odkryłeś jedną z najważniejszych zasad elektroniki. Aby płynął prąd to obwód musi być zamknięty. Zauważ, że połączyłeś wszystko w pętlę. Każdy element jest połączony z innym. Żaden nie ma wolnej końcówki czyli obwód nie jest otwarty. Jeżeli teraz odłączysz czarny przewód to dioda LED zgaśnie. Tak samo się stanie jeżeli obwód przerwiesz w innym miejscu. Na przykład odłączy przewód czerwony koszyka baterii, albo wyjmiesz rezystor. Szczegóły montażu obejrzyj na filmiku. A tak wygląda cały układ zmontowany:
Co zrobić jeśli mój obwód nie działa
Jeśli Twój obwód nie działa to się nie martw. W tym hobby prawie zawsze coś nie działa na początku. I tu się zaczyna zabawa w szukanie przyczyn i usterek. Do tego potrzebna jest wiedza i doświadczenie, które już od dziś zbierasz.
Po pierwsze sprawdź czy jest spełniona zasada obwodu zamkniętego. Elementy muszą być połączone ze sobą. Sprawdź jeszcze raz po kolei czy wszystko jest zgodne z opisem.
Jeżeli jesteś pewny, że wszystko jest w porządku to sprawdzaj dalej. Czy baterie nie są rozładowane? Czy nie włożyłeś baterii do koszyka w złej kolejności?. Jeżeli to nie pomaga to sprawdź diodę LED czy jest połączona w dobrym kierunku. Obwód jest złożony więc wystarczy jak ją odwrócisz. Dioda ma taką właściwość, że przewodzi w jednym kierunku, a w drugim nie. Jeżeli ją zamontujesz na odwrót to prąd nie popłynie i efekt będzie taki sam jak przy przerwanym obwodzie. Nie bój się, że dioda się spali jak połączysz na odwrót. Nic się z nią nie stanie, ale w złej pozycji nie będzie świecić.
Udało się wykryć przyczynę? Jeżeli tak to brawo! Szybko będziesz się uczyć i będziesz coraz lepszy. Jeżeli nie, to napisz w komentarzu jak próbowałeś.
Gdzie kupić potrzebne materiały
Baterie 1,5V AA są dosłownie wszędzie, ale jeżeli chcesz zamówić online to znajdziesz tutaj:
Koszyk na 2 baterie AA:
Potężny zestaw rezystorów:
Diody LED czerwone: